IPA
INSTRUMENT PRETPRISTUPNE POMOĆI (IPA)
Instrument pretpristupne pomoći (Instrument for Pre-Accession Assistance - IPA) je novi finansijski instrument koji Evropska unija primjenjuje od 2007. godine prema zemljama Zapadnog Balkana i Turskoj. IPA u suštini predstavlja dio Paketa spoljnih odnosa Evropske unije, kreiran sa ciljem racionalizacije, pojednostavljenja procedura, unaprjeđenja koherentnosti i koordinacije EU aktivnosti prema zemljama potencijalnim kandidatima i kandidatima.
Uz pomoć IPA-e, cjelokupna pretpristupna pomoć stavlja se u jedinstveni okvir sa unificiranom regulativom kako za zemlje kandidate, tako i za zemlje potencijalne kandidate. IPA zamjenjuje predhodne programe pomoći kao što su: Phare, ISPA, SAPARD i CARDS.
Ciljevi programa IPA su pomoć državama kandidatima i potencijalnim kandidatima u:
- usklađivanju nacionalnog zakonodavstva i sprovođenju pravne tekovine EU
- pripremi za korištenje kohezionih fondova.
Takođe, IPA ima za cilj da se odgovornost sa EK postepeno prenese na upravu države korisnika tj. da se uspostavi decentralizovani sistem upravljanja (DIS) evropskim fondovima, što znači da svaka zemlja korisnica mora da uspostavi sopstvene institucije za upravljanje ovim fondovima.
Evropska komisija zahtijeva od zemalja kandidata za članstvo da preuzmu odgovornost za upravljanje pretpristupnim fondovima EU i da povećaju svoje vlasništvo nad procesom upravljanja fondovima, kako bi se postepeno osposobile za samostalno upravljanje fondovima, što je potrebno za pristupanje EU.
IPA I (2007 -2013)
Instrument finansijske pomoći (IPA) za budžetski period 2007 - 2013 kreiran je kroz dvije uredbe.
IPA I se sprovodi kroz 5 komponenti:
• Komponenta I (Pomoć u tranziciji i izgradnja institucija - takođe poznata kao Nacionalni program) koja je dostupna za zemlje kandidate i potencijalne kandidate;
• Komponenta II (Prekogranična saradnja) koja je dostupna za zemlje kandidate i potencijalne kandidate;
• Komponenta III (Regionalni razvoj) koja je dostupna samo za zemlje kandidate;
• Komponenta IV (Razvoj ljudskih resursa) koja je dostupna samo za zemlje kandidate;
• Komponenta V (Ruralni razvoj) koja je dostupna samo za zemlje kandidate.
IPA pomoć je izgrađena na brojnim strateškim dokumentima kao što su prioriteti Evropskog partnerstva i Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) koji se reflekuju u Višegodišnjem indikativnom planskom dokumentu (MIPD) i Višegodišnjem indikativnom finansijskom okviru (MIFF). Programe je usvojila Komisija nakon konsultacija sa zemljama korisnicama i drugim zainteresovanim stranama. Oni se sprovode na jedan od tri načina: centralizovanim, decentralizovanim i zajedničkim upravljanjem.
Komisija nadgleda implementaciju programa kroz svoje službe u Generalnom direktoratu za proširenje i u delegacijama Evropske unije u zemljama koje su u pitanju. Ustanovljen je monitoring sistem koji uključuje Zajedničke odbore za praćenje između Komisije i zemalja korisnica, gdje se o implementaciji programa za finansijsku pomoć raspravlja uz pomoć praćenja i izvještaja o evaluaciji i dogovaraju se korektivne aktivnosti kada je neophodno. Dalje praćenje se sprovodi na sektorskom i projektnom nivou.
IPA višekorisničke aktivnosti dopunjavaju i dodaju vrijednost podršci na osnovu nacionalnog IPA programa.
IPA II (2014 - 2020)
Kroz IPA IIu periodu 2014 -2020 podrška će biti usmjerena zemljama korisnicima na pet područja politike:
1. Reforme u procesu pripreme za članstvo u Uniji
2. Socio-ekonomski razvoj i regionalni razvoj
3. Zapošljavanje, socijalne politike, obrazovanje, promocija jednakosti polova i razvoj
4. Poljoprivreda i ruralni razvoj
5. Regionalna i teritorijalna saradnja
Kako bi sredstva opredijeljena posredstvom Ipe II bila dostupna državi korisnici, potrebno je da država sa Evropskom komisijom zaključi i ratifikuje Okvirni sporazum, koji se odnosi na cjelokupni sedmogodišnji period i definiše principe finansijske saradnje između države korisnice i Komisije.
IPA I
COUNCIL REGULATION (EC) No 1085/2006
COMMISSION REGULATION (EC) No 718/2007
ZAKON O RATIFIKACIJI OKVIRNOG SPORAZUMA IZMEU VLADE CRNE GORE I KOMISIJE EVROPSKIH ZAJEDNICA O PRAVILIMA ZA SARADNJU KOJA SE ODNOSE NA FINANSIJSKU POMOĆ EZ CRNOJ GORI U OKVIRU SPROVOĐENJA INSTRUMENTA PRETPRISTUPNE POMOĆI (IPA)
IPA II
COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) No 447/2014
REGULATION (EU) No 236/2014 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL
REGULATION (EU) No 231/2014 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL
UKAZ O PROGLAŠENJU ZAKONA O POTVRĐIVANJU OKVIRNOG SPORAZUMA IZMEĐU CRNE GORE KOJU PREDSTAVLJA VLADA CRNE GORE I EVROPSKE KOMISIJE O PRAVILIMA ZA SPROVOĐENJE FINANSISKE POMOĆI UNIJE CRNOJ GORI U OKVIRU INSTRUMENATA PREDPRISTUPNE PODRŠKE (IPA 2)
